Sprawa księgarni Antyk
Uzasadnienie postanowienia sądowego,
podtrzymujące w mocy wcześniejsze postanowienie Prokuratury Rejonowej
Publikujemy poniżej uzasadnienie postanowienia sądowego, podtrzymujące w mocy wcześniejsze postanowienie Prokuratury Rejonowej oraz akceptujące wniosek Prokuratora Apelacyjnego o umorzenie śledztwa w sprawie księgarni "Antyk". Postanowienie Sądu Rejonowego Warszawa - Śródmieście jest prawomocne i nie przysługuje od niego odwołanie.
Po rozprawie w Sądzie Rejonowym do sprawy tej wrócił Krzysztof Burnetko w artykule "Ciąg dalszy nie nastąpił" ("Tygodnik Powszechny", nr 47), a 3 grudnia br. "Rzeczpospolita" wydrukowała list kilkunastu osób od dawna silnie związanych z Kościołem Katolickim w Polsce, w którym proszą Księdza Prymasa Józefa Glempa o wyprowadzenie księgarni "Antyk" z podziemi kościoła p.w. Wszystkich Świętych w Warszawie.
Sygn. akt II Ko 1812/03
w przedmiocie zażalenia pełnomocnika pokrzywdzonego Piotra Kadlcika - adw. Macieja Lacha na postanowienie Prokuratora Okręgowego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2003r.o umorzeniu śledztwa na podstawie art. 437 kpk
zażalenia nie uwzględnić i zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.
Postanowieniem z dnia 30 czerwca 2003 r. Prokurator Okręgowy w Warszawie umorzył śledztwo w sprawie:
Na powyższe postanowienie w części odnoszącej się do punktu drugiego w/w postanowienia zażalenie złożył pełnomocnik pokrzywdzonego - adw. Maciej Lach. Skarżący zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego tj.
Skarżący w swym zażaleniu polemizuje z oceną dowodów przeprowadzoną przez wydającego postanowienie Prokuratora Okręgowego, podnosząc to, iż za wiarygodne należało uznać dowody wskazane przez skarżącego a nie te wzięte pod uwagę przez Prokuratora,
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i kontynuowanie postępowania.
Sąd zważył co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie a podniesione w nim zarzuty nie są zasadne. W ocenie Sądu materiał dowodowy zgromadzony w sprawie został oceniony w sposób prawidłowy i wszechstronny, a wnioski wyciągnięte z tej oceny pozwoliły na wydanie słusznego rozstrzygnięcia w sprawie.
Każde przestępstwo, w tym i te określone w art. 256 kk. i art. 257 kk. mają swą strukturę. Należą do niej podmiot przestępstwa, strona przedmiotowa, strona przedmiotowa i przedmiot przestępstwa.
Sprawcą przestępstwa określonego zarówno w art 256 kk. jak i w art. 257 kk. może być każdy.
Strona przedmiotowa to zachowanie sprawcy. W przypadku pierwszego z określonych wyżej czynów jest w konkretnym przypadku nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych i wyznaniowych, a w przypadku drugiego z czynów jest publiczne znieważanie grupy ludności albo poszczególnej osoby z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej czy wyznaniowej.
Przedmiotem nawoływania określonego w art. 256 kk. jest nienawiść na tle różnic narodowościowych, etnicznych, wyznaniowych, natomiast przedmiotem czynu określonego w art. 257 kk. może być osoba fizyczna lub grupa ludności połączona więzią narodową, etniczną, wyznaniową.
Strona podmiotowa obu wskazanych wyżej przestępstw polega na umyślności w postaci zamiaru bezpośredniego. Wskazują na to użyte w przepisach znamiona czasownikowe "propaguje", "nawołuje", których treść zakłada kierunkowe nastawienie psychiczne. Sprawca nawołując do nienawiści musi zmierzać do pojawienia się uczucia wrogości wobec określonych w przepisie art. 256 kk. osób Takie uczucia zamierza wzbudzić i jest to świadome i celowe działanie sprawy, nacechowane złą wolą. Podobnie przestępstwo określone w art. 257 kk. może być popełnione tylko umyślnie z zamiarem bezpośrednim oraz motywem działania "z powodu" - znieważanie z powodu przynależności narodowej, etnicznej, wyznaniowej.
Oceniając okoliczności zarzucanych czynów, Sąd doszedł do przekonania, że brak jest wszystkich wskazanych wyżej - a koniecznych do zaistnienia przestępstwa - elementów czynów określonych w art. 256 kk. i art. 257 kk. W zakresie obu tych czynów brak jest, zdaniem sądu podstawowego znamienia, jakim jest zamiar bezpośredni, na co też zasadnie powołuje się Prokurator Prokuratury Apelacyjnej nie przychylający się do zażalenia na zaskarżone postanowienie. Słusznie wskazuje, ze brak jest dowodów w sprawie potwierdzających, iż powodem zachowania autorów publikacji, wydawców i właściciela księgami była przynależność ofiar do określonych w tych przepisach kategorii osób tj. grupy narodowościowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej lub bezwyznaniowej. Zeznania świadków, na które powołuje się wydający zaskarżone postanowienie Prokurator są wbrew twierdzeniu skarżącego przekonujące, wiarygodne i zasługują na uwzględnienie. Powodem działania właściciela księgami czy właściciela wydawnictwa jak najbardziej mogła być chęć osiągnięcia zysku, chęć umożliwienia czytelnikom poznania innego (może i kontrowersyjnego) punktu widzenia na konkretne zagadnienia. Brak natomiast dowodów na to, ze bezpośrednim powodem działania autorów publikacji czy ich wydawców, był zamiar nawoływania do waśni bądź też znieważanie z powodu przynależności narodowej, etnicznej czy wyznaniowej, wzbudzanie uczucia nienawiści, wrogości właśnie z powodu przynależności do określonej grupy narodowej, etnicznej czy wyznaniowej.
Należy również podkreślić, ze w niniejszej sprawie postępowanie zostało przeprowadzone w sposób wyczerpujący a jak to zostało już zaznaczone wyżej autor zażalenia polemizuje tyko z przeprowadzoną przez Prokuratora oceną dowodów, nie wskazując jakich czynności w postępowaniu nie przeprowadzono, i co należy uzupełnić Zgodnie z panującą w polskim prawie zasadą skargowości procesu sądowego, to prokurator, po przeprowadzeniu dowodów, decyduje o tym czy pozwalają one na skierowanie aktu oskarżenia do Sądu, czy też sprawa ma zostać zakończona na etapie postępowania przygotowawczego. Sąd według obowiązującego prawa nie ma na to wpływu.
W niniejszej sprawie jej okoliczności przemawiają za słusznością zaskarżonego postanowienia o umorzeniu śledztwa z uwagi na brak ustawowych znamion czynu zabronionego, dlatego też Sąd zażalenia nie uwzględnił i zaskarżone postanowienie utrzymał w mocy.
(C) Centrum Edukacyjne Kultury Żydowskiej w Warszawie (Joint)
II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: ASR Marzena Tomczyk
Protokolant: Aneta Kosieradzka
przy udziale M.Przybysz Prokuratora okręgowego.
Sędzia Sądu Rejonowego
Warszawa - Śródmieście
powrót