Sergiusz Kowalski i Magdalena Tulli: Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści

 

Czy Polacy są antysemitami? Jaki jest nasz stosunek do sąsiadów  Niemców, Białorusinów, Ukraińców oraz do mniejszości narodowych? Czy przyjęliśmy już do zbiorowej świadomości istnienie grup nieodpowiadających tradycyjnemu światopoglądowi  jak choćby homoseksualistów czy przedstawicieli innych wyznań? Co tak naprawdę oznacza dla nas słowo tolerancja i czy na pewno jest nacechowane pozytywnie?

                Celem autorów Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści  socjologia Sergiusza Kowalskiego i pisarki Magdaleny Tulli jest ukazanie nie tyle skali, ile charakteru ksenofobii w Polsce, zbadanie, jak w polskich warunkach funkcjonuje tzw. hate speech  język nienawiści, rasizmu, dyskryminacji. Ich badania obejmują bardzo określony materiał: roczniki pięciu prawicowych, określających się jako narodowe czasopism: Naszej Polski, Naszego Dziennika, Głosu, Najwyższego Czasu oraz Tygodnika Solidarność. Trzon książki stanowi bogata dokumentacja, której rozmiar wyróżnia Zamiast procesu na tle innych publikacji o tej tematyce. Wybrane cytaty, odpowiadające precyzyjnie określonym kryteriom, opatrywane są komentarzami, w których analizuje się  między innymi metodami teorii dyskursu  zarówno leksykę, frazeologię i używane środki retoryczne, jak i specyficzny dla badanych tekstów aparat pojęciowy: stereotypy, schematy fabularne, sposoby kategoryzacji rzeczywistości, ujęte na koniec w słowniku znaczeń uzgodnionych.

                Zamiast procesu to książka z pogranicza nauki i publicystyki. Choć wątkiem dominującym okazuje się w niej antysemityzm, jej znaczenie z pewnością nie ogranicza się do spraw polsko-żydowskich. Ten poruszający raport o stanie zbiorowej świadomości jest ważny nie tylko dla socjologów, politologów, językoznawców czy psychologów społecznych. Powinni przeczytać go wszyscy ci, których interesuje jakość życia społecznego w Polsce, i którzy mają wpływ na kształtowanie się publicznego dyskursu: publicyści, pedagodzy, wreszcie  politycy. Jak pisze o Zamiast procesu prof. Hanna Świda-Ziemba: Opracowanie Sergiusza Kowalskiego i Magdaleny Tulli dokumentuje dotychczas lekceważone i niezauważane zjawiska życia publicznego, a zarazem staje się faktem kulturowym, którego już nie będzie można zlekceważyć, namacalnym dowodem na to, że antysemityzm w Polsce jest problemem społecznym. [&] Ujawnienie określonych faktów nie powinno stać się teraz piłeczką pingpongową, którą odbijać będą politycy na zasadzie wzajemnych zarzutów. Jest to bowiem po prostu groźny fenomen społeczny, który powinien stać się przedmiotem troski i uwagi całej światłej polskiej inteligencji, bez względu na polityczną orientację.

 

Sergiusz Kowalski jest socjologiem i publicystą. Pracuje w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Współzałożyciel Otwartej Rzeczypospolitej - Stowarzyszenia Przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii. Autor książek Krytyka solidarnościowego rozumu (1990) i Narodziny III Rzeczpospolitej (1996). Współautor Rytualnego chaosu. Studium dyskursu publicznego. (1997).

 

Magdalena Tulli  pisarka i tłumaczka, debiutowała w 1995 roku powieścią Sny i kamienie, za którą otrzymała Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1997). Autorka powieści W czerwieni (1999) oraz Tryby (2003).

  

 

 

 

 

Książki można szukać w księgarniach, albo kupić za pośrednictwem Internetu na naszej stronie WWW www.wab.com.pl

Cena książki: 39,90. za egz.